ခရစ္ယာန္ သမိုင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္

ဘီစီေလးတြင္ ေယရႈဘုရားလူ႕ဇာတိခံယူခဲ့ၿပီး ေအဒီ ၂၆ ခန္႕မွစ၍ သံုးႏွစ္တာ သာသနာၿပဳခဲ့ကာ ေအဒီ သံုးဆယ္ခန္႕၌ ကားတိုင္ထက္တြင္ လူသားအားလံုး၏ အၿပစ္အတြက္ အေသခံခဲ့ပါသည္။

သံုးရက္ေၿမာက္ေသာေန႕တြင္ ရွင္ၿပန္ထေၿမာက္ခဲ့ၿပီး တပည့္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ရက္ေပါင္းေလးဆယ္အတူေနထိုင္ခဲ့ကာ သံလြင္ေတာင္မွတဆင့္ မိမိၾကြၿမန္းလာရာေကာင္းကင္ဘံုသို႕ ငါးရာမကေသာ လူမ်ား၏ေရွ႕မွ ၿပန္လည္ တက္ၾကြသြားခဲ့ပါသည္။

ေယရႈဘုရား ေကာင္းကင္ဘံုသို႕ တက္ၾကြသြားၿပီး တပည့္ေတာ္ တရာ့ႏွစ္ဆယ္ တို႕သည္ ေယရႈဘုရား မွာထားေတာ္မူ ခဲ့သည့္အတိုင္း ေယရုရွလင္ၿမိဳ႕အထက္ခန္းမတြင္ ေလာကသို႕ သန္႕ရွင္းေသာဝိညာဥ္ေတာ္ဘုရား ဆင္းၾကြလာခ်ိန္အထိ ၾကိဳးစားလ်က္ ဆုေတာင္းေစာင့္ေနခဲ့ပါသည္။ ပင္ေတကုေတၱပြဲေန႕တြင္ တပည့္ေတာ္မ်ားသည္ သန္႕ရွင္း ေသာဝိညာဥ္ေတာ္ကို ခံယူခဲ့ၾကၿပီး ဝိညာဥ္ေတာ္ အရွိန္အဟုန္ၿဖင့္ ေယရုရွလင္ၿမိဳ႕ မွစတင္ကာ ဧဝံေဂလိ သတင္းစကားကို ေဟာၾကား သက္ေသခံခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုသတင္းစကားအတြက္ တမန္ေတာ္မ်ား အားလံုးနီးပါး အသက္ေပးခဲ့ၾကရပါသည္။

တမန္ေတာ္ ရွင္ေပတရုႏွင့္ ရွင္ေပါလုတို႕သည္ သာသနာၿပဳရင္း မာတုရမ်ား အၿဖစ္ ေအဒီ ၆၅ ခန္႕တြင္ အသတ္ခံရၿပီးခ်ိန္၌ ခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္မ်ားတို႕သည္ ေၿမထဲပင္လယ္ဝန္းက်င္တေလ်ာက္တြင္၄င္း၊ အီဂ်စ္ၿပည္မွ ေရာမႏွင့္ စပိန္အထိႏွံ႕ ၿပားခဲ့ပါသည္။ ၄င္းအၿပင္ ေရာမအင္ပါယာ၏ အၿပင္ပၿဖစ္ေသာ အေရွ႕ဘက္ႏိုင္ငံ မ်ား၌လည္း အသင္းေတာ္မ်ား ရွိၾကၿပီးၿဖစ္ပါသည္။ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္း အသင္းေတာ္ကို တမန္ေတာ္ ေသာမမွ တည္ေထာင္ခဲ့သည္ဟုဆိုပါသည္။ ထိုေအဒီ၆၅ ခုႏွစ္အတြင္း၌ပင္ တကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ဧဝံေဂလိ ႏွံ႕ၿပားေရး လုပ္ငန္းသည္ ေကာင္းစြာစတင္ ခဲ့ၿပီဆိုသည္ကို ေတြ႕ၿမင္ရပါလိမ့္မည္။

ကနဦးအသင္းေတာ္မ်ားသည္ ပထမရာစုတြင္ နီရိုးဘုရင္(ေအဒီ ၆၄)၏ ရက္စက္စြာ ႏွိပ္စက္ၫွင္းပန္း သတ္ၿဖတ္ၿခင္းကို ခံခဲ့ရ ပါသည္။ နီရိုးဘုရင္သည္ ေရာမၿမိဳ႕ၾကီးကို ကိုယ္တိုင္ မီးရိႈ႕ခဲ့ၿပီး သူ႕ကိုၿပန္လည္ေတာ္လွန္ႏိုင္ၿခင္းငွါ မစြမ္းႏိုင္ေသာ အားနည္းသည့္ ခရစ္ယာန္မ်ား၏ လက္ခ်က္ဟုယိုးစြပ္ကာ ခရစ္ယာန္မ်ားကို ဖမ္းဆီး သတ္ၿဖတ္ခဲ့ပါသည္။ နီရိုးဘုရင္သည္ ခရစ္ယာန္မ်ားတို႕ကို အရွင္လတ္လတ္မီးရိႈ႕လ်က္ လူသားမီးရွဴးတိုင္မ်ားၿပဳလုပ္ကာ ဘုရင္၏ဥယ်ာဥ္၌ ပြဲခံခဲ့သည့္ စိတ္မၿငိမ္သက္ သူဟူ၍ ၄င္း၊ စိတ္မႏွံ႕သူဟူ၍ ၄င္း သတ္မွတ္ခံခဲ့ရေသာ မင္းတစ္ပါးလည္းၿဖစ္ပါသည္။


ဒုတိယရာစုတြင္ ေရာမရွင္ဘုရင္၏ရုပ္တုကို ခရစ္ယာန္မ်ားက မကိုးကြယ္သည့္အတြက္ ႏွိပ္စက္ၫွင္းပန္း အေသသတ္ၿခင္း ခံခဲ့ရကာ တတိယရာစုတြင္ ႀကီးထြားလာေသာ ခရစ္ယာန္တို႕အား ႏိုင္ငံေရးအရ တစ္ေန႕ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ လိမ့္မည္ဟူေသာ အၿမင္ၿဖင့္ ႏွိပ္စက္ၫွင္းပန္းသတ္ၿဖတ္ခဲ့ၾကၿပန္ပါသည္။ ကနဦး အသင္းေတာ္၏ ခရစ္ယာန္မ်ားတို႕သည္ ေခါင္းၿဖတ္အသတ္ ခံရၿခင္း၊ မီးႏွင့္ ကင္ၿမႇိဳက္၍အသတ္ခံရၿခင္း၊ သံညႇပ္မ်ားၿဖင့္ အပိုင္းပိုင္းကိုက္ၿဖတ္ၿခင္း၊ လႊႏွင့္ အပိုင္းပိုင္းတိုက္ၿဖတ္ၿခင္း၊ သားရဲတိရစာၦန္တို႕၏ အစာအၿဖစ္ၿဖင့္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုၿဖင့္ ရက္စက္စြာ ကြပ္မ်က္ၿခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။ သို႕ေသာ္ ခရစ္ယာန္မ်ား ေလ်ာ့မသြားသည့္ အၿပင္ တိုးလို႕သာလာၿခင္းက ေရာမအစိုးရကိုပင္ တုန္လႈပ္ေစခဲ့ပါသည္။



ေအဒီ ၃၁၂ တြင္ ေရာမ၌ ကြန္စတင္တိုင္း ဘုရင္ၿဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ၄င္းသည္ တိုက္ပြဲမ်ားဆင္ႏြဲရင္း အေရးၾကီးဆံုးေသာ ေနာက္ဆံုးတိုက္ပြဲၾကီးမတိုင္မီတစ္ညတြင္ ထူးဆန္းေသာ အိပ္မက္ရူပါရံုတစ္ခုကို ၿမင္မက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအိပ္မက္၌ လက္ဝါး ကပ္တိုင္ၾကီး တစ္ခုကို႐ႈၿမင္ရၿပီးလွ်င္ ၾကားရေသာအသံကား၊ ဤအထိမ္းအမွတ္အားၿဖင့္ သင္သည္ေအာင္ၿမင္လိမ့္မည္ဟု ၿဖစ္၏။ ထို႕ေၾကာင့္ ၄င္း၏ စစ္အသံုးအေဆာင္မ်ားတို႕၌ ကားတိုင္ တံဆိပ္ခပ္ႏွိပ္ေစလ်က္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ရာ ၄င္း၏ အစိုးရိမ္ဆံုးေသာ ေနာက္ဆံုး တိုက္ပြဲကို ေအာင္ၿမင္ခဲ့ပါသည္။ ထို႕ေနာက္ ေအဒီ၃၁၃ တြင္ မီလန္အမိန္႕ေတာ္ ရာဇသံကို ကြန္စတင္တိုင္းမွ ထုတ္ၿပန္လိုက္ၿပီး ထိုအမိန္႕ေတာ္မွာ လူမ်ားတို႕အား မိမိၾကိဳက္ႏွစ္သက္ ရာဘာသာကို လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ဟူ၍ၿဖစ္ပါသည္။

ကြန္စတင္တိုင္းသည္ ေရာမႏိုင္ငံတြင္ မထမဦးဆံုးေသာ ခရစ္ယာန္ဘုရင္ ၿဖစ္လာသကဲ့သို႕ ေရာမအင္ပါယာတစ္ခုလံုးလည္း ခရစ္ယာန္ အင္ပါယာၿဖစ္လာ ခဲ့ပါသည္။ ကြန္စတင္တိုင္းဘုရင္သည္ ခရစ္ယာန္ ၿမိဳ႕ေတာ္သစ္ ၿဖစ္သည့္ အီစတမ္ဘူလ္ ဟူ၍ေခၚေသာ ကြန္စတင္တီႏိုပယ္လ္ၿမိဳ႕သစ္ၾကီးကိုလည္း တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။
ေရာမစစ္တပ္မ်ားတြင္လည္း ခရစ္ေတာ္ဟု အဓိပၸါယ္ရွိေသာ စာလံုးကို ေဟလသအကၡရာၿဖင့္ အလံမ်ားတြင္ ေရးသားအသံုးၿပဳခဲ့ၾကပါသည္။ ကြန္စတင္တိုင္းဘုရင္ခရစ္ယာန္ၿဖစ္ၿပီး မၾကာမီပင္ တနဂၤေႏြေန႕ကို ဝတ္ၿပဳရာေန႕ႏွင့္ အမ်ားႏွင့္ဆိုင္ေသာအားလပ္ရက္ အၿဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ပါသည္။

ေအဒီ ၅၉၀ တြင္ ရိုမန္ကက္သလစ္အသင္းေတာ္ကို ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီး ဂရယ္ဂိုရီက တည္ေထာင္အစၿပဳခဲ့ၿပီး ေရာမအင္ပါယာ တန္ခိုးၾကီးခ်ိန္ၿဖစ္၍ အေနာက္ကမၻာကို လႊမ္းမိုးႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ကနဦး သံုးရာစုအတြင္း ခရစ္ယာန္မ်ားတို႕ သည္ ေယရႈကို အသက္ေပး ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသလို ခရစ္ယာန္ဟု အမည္ခံဖို႕ မိမိ၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္မ်ားအားလံုးကို စြန္႕ခဲ့ၾကရပါသည္။


သို႕ေသာ္သံုးရာစု ေနာက္ပိုင္း ခရစ္ယာန္ဘာသာသည္ လူအမ်ားကိုးကြယ္ေသာ ဘာသာ၊ အာဏာရွိေသာ ဘာသာႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာတစ္ခု ၿဖစ္လာေသာအခါ သာ၍ ဘာသာေၿပာင္းလာသူမ်ား၊ အာဏာ ရလို၍ ဘာသာေၿပာင္းလာသူမ်ား တို႕ႏွင့္ သမၼာတရားကို သိကြ်မ္းၿခင္းမရွိေသာ အတု အေယာင္ ခရစ္ယာန္မ်ား ၿဖစ္လာၾကပါသည္။ အသင္းေတာ္သည္လည္း ေလာကီဆန္ လာၿပီး မိစၦာဒိ႒ိအယူဝါဒမ်ားႏွင့္ လြဲမွားေသာအယူဝါဒမ်ားစြာ တို႕သည္လည္း အသင္းေတာ္တြင္းသို႕ ဝင္ေရာက္ လာပါသည္။ ထိုအယူဝါဒမ်ားၿဖင့္ ခရစ္ယာန္ အခ်င္းခ်င္း ၿပႆနာမ်ား ၿဖစ္ခဲ့ၾကပါသည္။ သံုးပါးတစ္ဆူဘုရားဆိုင္ရာ သြန္သင္မႈ အလြဲမ်ားႏွင့္ ယံုၾကည္ၿခင္းဆိုင္ရာ လြဲမွားေသာဩဝါဒမ်ား ရွိလာပါသည္။

ထို႕ေနာက္  ေအဒီ ၆၀ဝ ခန္႕တြင္ မြတ္ဆလင္ဘာသာေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းသံုးရာေက်ာ္အတြင္း ဥေရာပ တိုက္တစ္ခုလံုး နီးနီးကို မြတ္ဆလင္တပ္မ်ားက နယ္ခ်ဲ႕သိမ္းပိုက္ခဲ့ရာတြင္ ခရစ္ယာန္ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ပါသြားခဲ့ပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေအဒီ ၁၀ဝ၀ ခန္႕တြင္ ကက္သလစ္ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဝင္မ်ား ၿဖစ္ၾကသည့္ ၿပင္သစ္ႏွင့္ဂ်ာမဏီတို႕ဦးေဆာင္ၿပီး မြတ္ဆလင္တပ္မ်ားကို တိုက္ထုတ္ခဲ့ေသာ ခရုစိတ္စစ္ပြဲၾကီး ၿဖစ္ပြါးခဲ့ၿပန္ပါသည္။ ခရစ္ယာန္ႏိုင္ငံမ်ားတို႕ကိုလည္း ၿပန္လည္ သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။



ခရုစိတ္ေခၚ ဘာသာေရးစစ္ပြဲၾကီးၿပီးသည့္ေနာက္ ေရာမႏွင့္ ဂရိတို႕ အာဏာၿပိဳင္မႈႏွင့္ အၿငင္းပြါးမႈမ်ားၿဖစ္ေပၚခဲ့ၾကသည္။ ဂရိလူမ်ိဳးမ်ားက က်မ္းစာကို ဂရိလိုေရးၿပီး ဂရိဘာသာစကားၿဖင့္ စာသင္ၾကားၿခင္းေၾကာင့္ ၄င္းတို႕သည္ မူရင္း ခရစ္ယာန္မ်ားၿဖစ္ၾကသည္ဟု ဆို၏။ ေရာမတို႕သည္ ဂရိဘာသာစကားၿဖင့္ ပညာသင္ၾကားေနရေသာ္လည္း အာဏာၾကီးစိုးမႈတြင္ ေရာမတို႕ကသာသၿဖင့္ ဂရိတို႕က လက္မခံလိုၾကေပ။ ဂရိတို႕က ဗာတီကန္သည္ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနသည္ဟုၿမင္ၿပီး ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးကိုလည္း အယံုအၾကည္မရွိေသာေၾကာင့္ အေရွ႕တိုင္းဂရိမ်ားက အေနာက္တိုင္းေရာမမွ ခြဲထြက္ခဲ့ၾကပါသည္။


ရိုမန္ကက္သလစ္က ၿပင္သစ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ အီတလီ၊ စပိန္ စသည့္ႏိုင္ငံတို႕ကို ေရာမလက္ေအာက္ခံၿဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားသည္။ ဂရိတို႕ကလည္း ႐ုရွားတခြင္ကိုခ်ဲ႕ထြင္ ကာ ရုရွား ေအာ္သိုေဒါက္ အသင္းေတာ္မ်ားကို တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ရုရွားမွတဆင့္ ေဟာ္လန္၊ ယူကေရးနီးယား တို႕ကိုလႊမ္းမိုးႏိုင္ခဲ့သည္။ ယေန႕တိုင္ အေနာက္ဥေရာပ သည္ ရိုမန္ကက္သလစ္၏ လႊမ္းမိုးမႈ ေအာက္တြင္ရွိၿပီး၊ အေရွ႕ဥေရာပမွာ ရုရွား ေအာ္သိုေဒါက္၏ လႊမ္းမိုးမႈေအာက္တြင္ ရွိေနၾကပါသည္။ အထက္ပါ အေၾကာင္းတို႕ ေၾကာင့္ ေရာမႏွင့္ ဂရိတို႕သည္ ခ႐ုစိတ္စစ္ပြဲၿပီးခ်ိန္တြင္ ဂိုဏ္းကြဲခဲ့ၾကရပါသည္။

ထို႕ေနာက္ ေအဒီ ၁၅၁၇ တြင္ မာတင္လူသာ၏ ခရစ္ယာန္ဘာသာၿပဳၿပင္ ေၿပာင္းလဲၿခင္း ၿဖစ္ေပၚလာကာ ပရိုတက္စတင့္ အသင္းေတာ္မ်ားေပၚထြက္လာသည္။ မာတင္လူသာသည္ ဂ်ာမဏီလူမ်ိဳး ကာသိုလိပ္အသင္းေတာ္မွ ဘုန္းၾကီးတစ္ပါးၿဖစ္ပါ သည္။ ေရာမကာသိုလိပ္အသင္းေတာ္၏ ဩဝါဒမ်ားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား မွားယြင္းေနေၾကာင္းကို ေထာက္ၿပၿပီး လူသာရင္ အသင္းေတာ္ကို ေပၚထြက္ေစခဲ့သူ ၿဖစ္ပါသည္။၄င္းေနာက္ ၿပင္သစ္လူမ်ိဳး ကယ္လ္ဗင္ ကလည္း ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲေသာ အသင္းေတာ္(Reformed Church) ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ ပါသည္။ ဂြ်န္ေနာက္ (John Knox) စေကာ့တလန္ကလည္း ပရက္ဗီေတးရီးယန္းအသင္းေတာ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ ပါသည္။ အဂၤလန္ ရွင္ဘုရင္ကလည္း အဂၤလီကန္ အသင္းေတာ္ကို စတင္ခဲ့ပါသည္။

ဂြ်န္ဝက္စလီကလည္း မက္သဒစ္အသင္းေတာ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သကဲ့သို႕ ဂြ်န္စမစ္၏ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ႏွစ္ၿခင္းအသင္းေတာ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၾက၏။ ဤအသင္းေတာ္ မ်ာ အားလံုးသည္ ေအဒီ ၁၅၁၇ မွေအဒီ ၁၆၀ဝ အတြင္း ေပၚထြက္လာခဲ့ၿခင္းၿဖစ္ပါ သည္။
ေအဒီ ၁၈၀ဝ ခန္႕တြင္ ဝိညာဥ္ႏိုးထမႈမ်ားရွိလာကာ သာသနာၿပဳၿခင္းမ်ား ထပ္မံ ေပၚေပါက္လာသည္။ ဝီလ်ံကယ္ရီသည္ အိႏၵိယသို႕၄င္း ဆရာၾကီး ယုဒသန္သည္ ၿမန္မာၿပည္သို႕၄င္း သာသနာၿပဳခဲ့ၾကပါသည္။ ထို႕ေနာက္ သာသနာၿပဳမ်ားစြာ ေပၚထြက္ လာခဲ့ၿပီး အာရွ၊ အာဖရိက၊ ေတာင္အာဖရိက၊ ေတာင္အေမရိကအထိ အသင္းေတာ္မ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႕ေပၚထြက္လာခဲ့ပါသည္။



ေအဒီ ၁၉၀ဝ အစၿပဳခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ Kansas ၿပည္နယ္Topeka ၿမိဳ႕တြင္ လူအခ်ိဳ႕စုေဝးကာ ဆုေတာင္းခဲ့ရာမွ အထက္ခန္းမ ၌ တပည့္ေတာ္တို႕ ခံစားရသကဲ့သို႕ ဝိညာဥ္ေတာ္ႏိုးထမႈ ၿဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ ထိုႏိုးထမႈၿဖင့္သာသနာၿပဳခဲ့ၾကရာမွစၿပီး ဂိုဏ္းဂဏအသီးသီးသို႕ ဝိညာဥ္ေတာ္ႏိုးထမႈပ်ံ႕ႏွံ႕လာခဲ့သည္။ ေအဒီ ၁၉၃၀ တြင္ ဝိညာဥ္ ေတာ္ႏိုးထမႈရွိေသာ သူမ်ားစုေပါင္းၿပီး Assembly of God (AoG) အသင္းေတာ္ကို ထူေထာင္ခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။
ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ကြဲၿပားေနေသာ ခရစ္ယာန္တို႕အား ၿပန္လည္စည္းရံုးႏိုင္ ရန္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာ့ဧဝံေဂလိမိႆဟာရဟု ေခၚသည့္ အစည္းအေဝးကို က်င္းပၿပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ ၄င္းေနာက္ ၁၉၅၀ တြင္  World Council of Churches (W.C.C) ကိုဖြဲ႕စည္းခဲ့ကာ ၄င္းအဖြဲ႕တြင္ လစ္ဘရယ္ဝါဒကို လက္ခံေသာ အသင္းေတာ္ မ်ားပါဝင္လာပါသည္။

လစ္ဘရယ္ဝါဒတြင္ သံုးပါးတစ္ဆူဘုရားဆိုင္ရာ မတူညီေသာ ဩဝါဒမ်ားႏွင့္ ကယ္တင္ၿခင္းဆိုင္ရာ မတူညီေသာ ဩဝါဒမ်ား ရွိၾကပါသည္။ (ေသဆံုး ၿပီးသူမ်ားအတြက္ ေကာင္းမႈၿပဳေပးၿခင္းႏွင့္ ေကာင္းရာဘံုသို႕ေရာက္ဖို႕ ဆုေတာင္းေပးၿခင္း၊ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ၿဖင့္ ကယ္တင္ၿခင္းရဖို႕သြန္သင္ၿခင္း၊ ဘာသာတရားတိုင္းတြင္ ေယရႈ ဘုရား အသြင္တစ္မ်ိဳးစီၿဖင့္ရွိၿပီး ဘာသာတရားတိုင္းတြင္ ကယ္တင္ၿခင္းတရားရွိသည္ဟု ဆိုၿခင္း) ယေန႕ ကမၻာ့လူဦးေရ သံုးပံုတစ္ပံုခန္႕သည္ ခရစ္ယာန္မ်ားၿဖစ္ၾကၿပီး ခရစ္ယာန္ ၈၀% သည္(W.C.C) အဖြဲ႕ဝင္မ်ားၿဖစ္ၾကကာ က်န္ ၂၀% ေသာ ခရစ္ယာန္မ်ား တို႕သည့္  World Evangelical Fellowship (W.E.F)  ၏အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ၿဖစ္ၾကပါသည္။ (W.E.F) အဖြဲ႕ဝင္မ်ားမွာ သံုးပါးတစ္ဆူဘုရားႏွင့္ ေယရႈအားၿဖင့္သာလူသားတိုင္း ခမည္းေတာ္ထံသို႕ ေရာက္ႏိုင္သည္ဟူေသာ သမၼာတရားကို လက္ခံယံုၾကည္ေသာ ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းဂဏမ်ားအားလံုး ပါဝင္ပါသည္။ အထက္ပါ အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုအား လစ္ဘရယ္ ခရစ္ယာန္ႏွင့္ ဧဝံေဂလိခရစ္ယာန္ ဟူ၍လည္း ေခၚၾကပါသည္။